رئیس موسسه فرهنگی اکو در مراسم افتتاح نمایشگاه هنر «بلبل چمن های خجند» که به مناسبت 700 سالگی کمال خجندی با همکاری کمیسیون ملّی یونسکو در ایران برگزار شد،گفت: اتّحاد غایبانه‌ای میان خواجه حافظ شیرازی و کمال خجندی بوده و به غزل‌های یکدیگر تضمین و نظیره گفته‌اند، که نمونة آنها در رساله و کتاب‌ها فراوان است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسه فرهنگی اکو، متن کامل سخنرانی سرور بختی در مراسم افتتاح نمایشگاه هنر «بلبل چمن‌های خجند» که در شامگاه شنبه ۲۹ آذرماه ۹۹ برگزار شد، بدین شرح است:
بسیار کمالند، کریمی به جهان، لیک
آن را که کمال سخن است، آن ز خجند است.
عرض سلام دارم خدمت همه دوستان همراه و عزیزان بیننده، بخصوص خدمت برادرم جناب دکتر ایوبی؛ دبیرکل کمیسّیون ملّی یونسکو در ایران و استادان هنرمند و نیز جناب دکتر مستکین، دبیر محترم جلسه.
جای افتخار و شادمانی است که مؤسسه فرهنگي اکو همراه با کمیسّیون ملّی یونسکو در ایران در آخرین روزهای سال میلادی به مناسبت 700- سالگی خواجه کمال خجندی، شاعر عارف و عارف شاعر نمایشگاه آثار دو هنرمند را از تاجیکستان و ایران برگزار می‌کند. این نمایشگاه بسا رمزیست، زیرا کمال در خجند تاجیکستان زاده شده و در تبریز آرمیده است. این شاعر همچنین حلقه وصل این دو کشور و بسیاری از کشورهای دیگر منطقه است و اشعار شکّرینش را تشنگان ادب در سراچه دل خویش جای داده‌اند و می‌خوانند و حلاوت می‌برند.
شیخ کمال خجندی به قول تذکره‌‌نگاران "کامل عرصه ارجمندی، صاحب‌کلام مسند دانشمندی، عارفی در نهایت درویشی و دردمندی و بزرگ‌زاده‌ای در آن هنرمندی است. از بزرگ‌زاده‌های خجند بود که به طریق اهل عرفان رفته و به جاده و دایره ایقان پیوسته است. گویند اتّحاد غایبانه‌ای میان خواجه حافظ شیرازی و او بوده است".
در حقیقت، نگاهی اجمالی به دیوان این دو شاعر بزرگ بیانگر آن است که میان این دو سراینده نامدار مکاتباتی صورت‌گرفته است. هر دو به غزل‌های یکدیگر تضمین و نظیره گفته‌اند، که نمونه آنها در رساله و کتاب‌ها فراوان است.
از بهر پاس خاطر تبریزیان، کمال،
با ساربان مگوی، که شیرازم آرزوست.
کمال گذشته از طبع سلیم و لطف الهی گفتار و سخن شیوا و بیان غرّا گاه به‌عنوان معلم نصیحتگر ظهور می‌کند. وی از ادب و خوش‌خلقی، فروتنی، نکوکاری و نکوگفتاری، پرهیز از آزار دیگران و مدارا و مراسا با همنوعان و همزمانان می‌گوید، چیزی، که بشر امروز بیش از هر زمان دیگر به آن احتیاج دارد. این است راز و رمز ماندگاری سخن کمال، که در هر دوران ارزش و اهمیت بیش از حد داشته و دارد.
ما با خواندن غزل‌های این شاعر شیرین‌کلام آرامش می‌یابیم، غم و غصّه از روح و روان ما دور می‌شود و نیروی تازه می‌گیریم و این جاست، که سخن‌سرای خجند در نهایت تواضع لب به گفتار می‌کُشاید:
اینها نه مقالات کمال است،
اسرار خداست، این غزل نیست.
بی‌دلیل نیست، که در دیباچه "دیوان"ش نگاشته‌اند: "شعار جان‌فزای دلاویز و ابیات صفابخش ذوق‌انگیزش که به حقیقت سوانح غیبیه و شواهد عینیه و واردات قدسی و الهامات قدّوسی است، لطیف‌تر از نسیم سحر و زیباتر از نظم دُرَر و خوب‌تر از عقد گهر و رقیق‌تر از آب زلال و دقیق‌تر از سحر حلال است. کلامش صفابخش‌تر از هوای بهاری و عطرپاش تر از نافه‌های تتاری، چون عهد دوستان مهرفزای و چون چهره دلبران غم‌زدای است. نظم کمال چون ناز و کرشمه محبوبان الفت فزای و چون کلام شکرلبان دلربای و چون آشنایی همه روشنایی و چون مردم دیده همه بنایی است". اینکه شاعران بعد از او و متأخَّرین با پیروی از مسیر وی بر اشعار آبدارش مخمّس و ترجیع‌بند بسته‌اند، به همین ویژگی کلام او بستگی دارد.
مؤسسه فرهنگی اکو به‌عنوان یک نهادی، که در راستای گرامیداشت بزرگان منطقه گام برمی‌دارد، این افتخار را داشت، که در سال نکوداشت این گوینده شکّر‌سخن کتاب‌های "روزگار و آثار کمال خجندی"، "چهل درس کمال" و آلبوم آهنگ‌ها بر اشعار کمال را به نشر رسانده و کتاب دیگری را در این زمینه در دست چاپ دارد و نشست‌های مجازی در زمینه معرفی این آثار را برگزار نمود. امّا این پایان کار نیست. مؤسسه تصمیم دارد بازهم به‌خاطر شادی روح این ادیب خوش‌گفتار و دیگر رادمردان عرصه فرهنگ در آینده برنامه‌های دیگری را برگزار نماید، که حق مسلّم چنین بزرگان است.
با استفاده از فرصت به همه دست‌اندرکاران این برنامه -همکارانم در مؤسسه فرهنگی اکو و مجموعه کمیسّیون ملّی یونسکو و دو هنرمند نامور نهایت تشکّر و قدردانی را دارم. برای همه‌تان شب و روز خوشی آرزو می‌کنم. زیرا ما با شما عزیزان، عهد و پیمان دوستی داریم و به قول کمال:
دم دوست من مغتنم می‌شمارم،
نشاطی، که بی اوست، غم می‌شمارم.
در پناه خدا باشید.