فضائل بلخ کتابی است به عربی از شیخ الاسلام ابوبکر عبدالله بن عمر بن واعظ بلخی که در رمضان سال 610 قمری نگارش یافته است و در سال 676 هجری ( 1278 میلادی) به فارسی ترجمه شده است.
نسخه فارسی این اثر امروز باقی مانده و متن اصلی چاپ حاضر را تشکیل می دهد. بلخ یکی از شهرهای برجسته و درخشان شرق اسلامی است ولی با وجود آن درباره زندگی در این شهر طی پنج قرن اول اسلام (قرن های 8 تا 13 میلادی) اطلاعات اندکی در دست است. فضائل بلخ قدیمی ترین منبع تاریخی است که از بلخ قبل از حمله مغول معلومات می دهد. قسمت اول کتاب، گزارشهایی در مورد تاریخ بلخ، شرح احوال علم او دانشمندان دینی و مسلمان و قسمت دوم شامل اطلاعاتی در باب زندگی اقتصادی، شهری و فرهنگی بلخ است. بخش سوم شامل اطلاعات بسیطی است که ما را با دانشمندان و علمای اسلامی بلخ آشنا می کند. آنجه این گزارش را جذاب تر می سازد، جزییات شرح احوال دانشمندان و علما، طرز افکار، محیط زندگی، همسران، فرزندان و خادمان آنها، چگونگی ارتباط آنان با شهر و منطقه ای که به آن تعلق دارند و دنیای بزرگ تر و خلیفه و سلاطین است.
مقدمه مفصل چاپ جدید فضائل بلخ، بینشی مهم و جالب از ادراک شخصی مردی فاضل از بلخ را ارائه می دهد که تاریخ اجتماعی شرق اسلامی در قرون وسطا را برای ما به یادگار گذاشته است و تصحیح جدید فضائل بلخ به روشنی این اطلاعات را برای مخاطلان انگلیسی زبان برای اولین بار روشن می سازد.
تصحیح انتقادی فضائل بلخ توسط آرزو آزاد و ادمونگ هرزیگ صورت پذرفته و علی میرانصاری مسئول بخش ادبیات مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی آنرا ویرایش نموده است.