در این جزیره آداب و رسومی وجود دارد که قرنهاست توسط مردم حفظ شده و هر یک داستانی از گذشتههای دور روایت میکنند. آداب و رسوم مردم قشم ترکیبی از مناسبهای مذهبی و ملی را شکل میدهند که بیانگر سبک زندگی و قدمت طولانی جزیره است که از گذشتههای دور تا به امروز باقی مانده است. این رسوم نه تنها به زندگی اجتماعی مردم انسجام میبخشند، بلکه پیوند عمیقی بین گذشته و حال ایجاد میکنند. از بین این رسوم و جشنواره ها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
جشن نوروز صیاد: یکی از برجستهترین و باستانیترین مراسم مردم قشم است که در پایان فصل صید برگزار میشود. در این روز، مردم قشم از صید ماهی خودداری میکنند تا به دریا فرصت دهند تا ماهیها در آرامش تخمگذاری کنند. یکی از رسوم خاص این روز، انداختن لباسهای کهنه به دریا است تا بدیها و نحسیها از زندگی دور شوند و همچنین رنگ آمیزی درختان و حیوانات با خاک سرخ که پیامی از همبستگی و ارادت به طبیعت می باشد.
جشن میگو: که یکی از مهمترین مراسمهای شکرگزاری در جزیره قشم است که در پایان فصل صید برگزار می شود و مردم این منطقه از وفور نعمتهای دریایی قدردانی میکنند.
مراسم زنبیل گردانی: یکی از جالبترین و خاص ترین رسوم قشم است که به مناسبت راه افتادن کودکان نوپا برگزار میشود. در این مراسم کودکان در زنبیلی از چوب نخل خرما قرار داده می شوند و به خانه همسایهها برده می شوند و در بین راه شعر و دعا خوانده می شود.
جشن نخل و خرما: در این جشن، انواع خرماها همچون پیارم، خنضیری و خاصویی به همراه فرآوردههای مختلف خرما عرضه میشود. همچنین، محصولات دستی ساخته شده از برگ و شاخه نخل در معرض نمایش قرار میگیرند..
مراسم مولودیخوانی: که یکی از برجستهترین و با اهمیتترین رسوم مردم قشم است که چهار بار در سال برگزار میشود. این مراسم بویژه در مناسبتهای مذهبی مانند معراج پیامبر، عید فطر، عید قربان و ولادت پیامبر اسلام برگزار میشود.
آئین زار: یکی از آیینهای خاص و جذاب جزیره قشم است که ریشه در باورهای بومی آفریقایی دارد. مراسم با آوازهای محلی و موسیقی به پایان میرسد و نمادی از اعتقادات و فرهنگ بومی قشم است.
مراسم قبله دعا: یکی از سنتهای ویژه جزیره قشم است که در زمان خشکسالی و کمبود باران برگزار میشود. این آیین به ویژه زمانی که منابع آب منطقه مانند چاهها و قناتها در حال خشک شدن هستند، اهمیت دارد و مردم در کنار درختان و در مکانهای مشخص جزیره تجمع کرده و دعا میخوانند تا باران ببارد. مراسم قبله دعا نه تنها جشنی برای طلب باران است بلکه نمادی از همبستگی و ایمان مردم قشم به نعمتهای الهی است.
حنابندان: در جزیره قشم، مراسم حنابندان یکی از آیینهای سنتی و ویژه قبل از عروسی است. این مراسم دو روز قبل از عروسی برگزار میشود و شامل طراحی با حنا بر روی دستها، پاها و شانههای عروس است. اینکار به دقت و زمان زیادی نیاز دارد و در این مدت عروس در حجاب می رود و به جز افراد خیلی نزدیک کسی نمی تواند او را ببیند.
مراسم هفت شبی: در جزیره قشم به عنوان یکی از مهمترین سنتها پس از مراسم عروسی برگزار میشود که بخشی از آداب و رسوم ویژه جزیره قشم بهشمار میآید.
لازم به ذکر است که موسیقی و رقصهای محلی از بخشهای مهم فرهنگ قشم محسوب میشوند و در جشنها و مناسبتهای مختلف اجرا میشوند. موسیقی قشم ترکیبی از عناصر بومی و عربی است و با سازهای سنتی مانند دهل، نیانبان، عود و تنبوره نواخته میشود.آداب و رسوم مردم قشم، نه تنها بازتابدهنده تاریخ و فرهنگ کهن این جزیره است، بلکه نشاندهنده تأثیرات متقابل فرهنگهای مختلف همراه با همزیستی سنتها و باورهای جدید و کهن می باشد.