کلاغایی شال سر سنتی زنان جمهوری آذربایجان است که به صورت مربعی ابریشمی با ابعاد تقریبی ۵۰×۵۰ سانتیمتر تولید میشود و به عنوان میراث فرهنگی ناملموس شناخته میشود.
این هنر بیش از ۱۵۰۰ سال قدمت دارد و در شهر شیکی و روستای باسغال جمهوری آذربایجان، در مسیر جاده ابریشم، توسعه یافته است. در نوامبر ۲۰۱۴، یونسکو «هنر سنتی و نمادگرایی کلاغایی، ساخت و پوشیدن شال سر ابریشمی زنان» را در فهرست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشریت ثبت نمود.
فرآیند تولید
• بافت نخهای نازک ابریشم محلی بر روی دستگاههای سنتی.
• رنگآمیزی با مواد گیاهی طبیعی، که هر رنگ معانی اجتماعی خاصی مانند قرمز برای مناسبتهای شاد و رنگهای تیره برای عزاداری دارد.
• چاپ الگوها با مهرهای چوبی روکشدار رزین، پارافین و روغن، شامل طرحهای هندسی و گلدار مانند نماد بوتا (آتش و ابدیت).
اهمیت فرهنگی
کلاغایی در جمهوری آذربایجان برای حفاظت از سر در برابر عوامل جوی استفاده میشود و در آیینهای اجتماعی مانند عروسیها و هدیهدهی کاربرد دارد. این عنصر فرهنگی، دانش و مهارتهای سنتی را حفظ کرده و در نمایشگاههای بینالمللی و جشنوارههای محلی مانند روز کلاغایی مورد مطالعه قرار میگیرد.