«فارسی ناشنیده»، تألیف شایسته تقدیر زندهیاد حسن انوشه و غلامرضا خدابندهلو، نه صرفاً یک فرهنگ لغت، بلکه یک پژوهش بینارشتهای عمیق در قلمرو زبان فارسی است که گسستها و پیوندهای واژگانی میان فارسی ایران و فارسی افغانستان را مستند میکند.
کتاب مذکور درحقیقت تلاشی است برای بازیابی و ثبت میراث مشترک زبانی که در گذر زمان و مرزهای جغرافیایی، دچار فراموشی یا تغییر معنا شده است.
این اثر ارزشمند در هزار صفحه، به چهار دسته اصلی از واژهها و اصطلاحات میپردازد: نخست: واژگان کهن فراموششده: واژههایی که در زبان قدیم فارسی کاربرد داشتهاند، اما بهمرور زمان در ایران به فراموشی سپرده شده و دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند؛ دوم: واژگان رایج در افغانستان: واژههایی که در افغانستان امروز استفاده میشوند، اما در ایران نهتنها از آنها بهرهای برده نمیشود، بلکه اغلب برای فارسیزبانان ایرانی ناآشنا هستند؛ سوم: واژگان با معنای متفاوت: کلماتی که در ایران و افغانستان امروز کاربرد دارند، اما با دو معنی کاملاً متفاوت از یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند و چهارم: واژههای عاریتی افغانستانی: واژههایی که از زبانهای دیگر وارد زبان فارسی افغانستانی شدهاند، اما در زبان فارسی ایرانی وجود ندارند.
این اثر گرانسنگ، در سیویکمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یک اثر شایسته تقدیر در بخش زبانشناسی معرفی شد.
انتشارات قطره در سال 1391 این پژوهش را با حمایت مؤسسه فرهنگی اکو، در قطع رقعی به چاپ رساند.
«فارسی ناشنیده» یک سند هویتی و زبانی است که برای پژوهشگران، علاقهمندان به زبانشناسی تطبیقی و فعالان دیپلماسی فرهنگی در منطقه اکو، منبعی ضروری محسوب میشود.
علاقهمندان جهت دریافت و امانت گرفتن این گنجینه ادبی میتوانند به کتابخانه دیپلماتیک مؤسسه فرهنگی اکو مراجعه نمایند.