خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در پیشاور با مشارکت سرکنسولگری ایران و جرگه ادبی رحمن بابا، وبینار «تأثیر افکار حافظ شیرازی بر اشعار رحمن بابا» برگزار کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مؤسسه فرهنگی اکو به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، این ویبنار با موضوع «تأثیر افکار حافظ شیرازی بر اشعار رحمن بابا» معروف به حافظ شیرازی قوم پشتون‌ها با شرکت حمیدرضا قمی، سرکنسول و مهران اسکندریان، وابسته فرهنگی ایران در پیشاور، ملک وزیر خان، مدیر اعلی جرگه ادبی رحمن بابا، اساتید دانشگاه، بزرگان شعر و ادب و علاقه‌مندان به این شاعر و عارف پشتون‌ها برای نخستین‌بار در سطح ایالت خیبرپختونخوا، برگزار شد.
این برنامه با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید توسط محمدزین العابدین، قاری ممتاز ایالت خیبرپختونخوا، به صورت آنلاین آغاز شد و با سخنان مهران اسکندریان در باره شخصیت والای رحمن بابا شاعر و عارف وارسته و قرائت ابیاتی از اشعار ایشان به زبان پشتو ادامه یافت.
وی اظهار کرد: درست است انسانها در سرزمین‌های خاص و مشخص دیده به دنیا می گشایند اما ظهور انسان‌های الهی از هرخاک و سرزمینی که باشند، هدیه‌ای ازجانب خداوند عزوجل به همه وارستگان و حقیقت‌جویان این کره خاکی است. رحمن بابا یکی از چهار ستون شعر و ادبیات پشتو، گرچه از خانواده سرشناس و مشهور بود اما راه قلندری و طریقت را پیشه کرد و از درگاه شعر و ادب با راهنمایی مردمان، روزگار خویش را سپری کرد.
وابسته فرهنگی کشورمان در پیشاور افزود: این مصلح عالی قدر، هماره درد و غم انسانها را بر دل خود جای داده و حیات پرفیض خود را وقف علم، اخلاق و معرفت الهی کرده است. رحمن بابا ستاره درخشان شعر و ادب، تاسی‌اش از حافظ، مولانا رومی و سعدی، وی را بر سکوی بلند شعر و ادب نشانده و سایه گستر این عرصه برهمگان کرده است.
وی ادامه داد: رحمن بابا در کمال تسلط و احاطه بر آرایه‌های ادبی از جمله استعاره، تشبیه، طنز و ایهام، حب دنیا را بیماری خطرناک بشریت و عشق به حضرت حق تعالی و عشق به حضرت ختمی مرتبت را درمان آن می‌داند.
وابسته فرهنگی کشورمان در پیشاور تصریح کرد: اشعار دلنشین و دلربای این شاعر والا مقام بر دل همگان، امی و عالم جای خوش کرده و موجب فخر و سرمایه‌ای برای تربیت و اندرز یکدیگر شده است. این شاعر بلندآوازه و ساده زیست با کلام نافذ و اندیشه گهربار خود مضامین رمزآلود عرفانی را به زبان ساده بازگو و چنانکه پس از گذشت سالیان دور تا به امروز عاشقان را بر گرد خود جمع کرده است.
اشعار رحمن بابا و حافظ شیرازی راز چگونه زیستن را به ما می‌آموزد
ملک وزیر خان، مدیر اعلی جرگه ادبی رحمن بابا در سخنان خود، گفت: رحمن بابا و حافظ شیرازی هر دو عرفایی بودند که بسیار با اعیان‌گری و متظاهرین مخالف بودند. اشعار این دو عارف بزرگ سراسر پند و نصیحت و درست زیستن را به انسانها می‌آموزد.
وی افزود: پس از گذشت قرن‌ها اشعار ایشان بر دل‌های مردم سکنی داشته و همانگونه که مردم ایران از دیوان حافظ شیرازی فال می‌گیرند، در ایالت خیبرپختونخوا نیز مردمان بر سر مزار رحمن بابا برای راهنمایی و شرح احوالات خودشان بر دیوان ایشان تفأل می‌زنند.
حمیدرضا قمی، سرکنسول کشورمان در این نشست، بیان کرد: برگزاری چنین برنامه‌های فرهنگی یادآور و نشانگر علقه‌های فرهنگی و ادبی دو ملت بزرگ جمهوری اسلامی ایران و پاکستان است. جایگاه ویژه و ارزشمند شعر و دیوان رحمن بابا در بین مردم پاکستان خصوصا پشتو زبانان و دیگر کشورها بر کسی پوشیده نیست.
وی افزود: تأثیر ایشان از افکار حافظ شیرازی شاعر و عارف بزرگ ایرانی، علیرغم بعدمکانی شیراز و پیشاور و از آن مهمتر فاصله چند قرنی زمان حیات این دو شاعر بزرگ غیرقابل انکار است. این دو شاعر بزرگ در بسیاری از موارد همچون نبود اطلاعات کافی از روز‌های آغازین زندگی، مردمی بودن، عرفان، غزلسرایی، لسان الغیب، پرداختن به مضامین انسانی همچون صداقت، انصاف و اینکه هر دو دیوان اشعار پس از قرآن مجید محل رجوع مردم بوده و تفأل به دیوان ایشان، نشانگر برخورداری از افکار و بینش اسلامی، عرفانی و مکتب ادبی واحد است.
سرکنسول کشورمان افزود: نکته قابل اشاره این است که تمامی موارد ذکر شده، بیانگر علقه‌های بی‌شمار فرهنگی و ادبی دو ملت پاکستان و ایران بوده که فرهیختگان ادب و شعر بایستی بدان بیش از پیش اهتمام ورزند و با برگزاری نشست‌های علمی و ادبی در شناساندن مفاخر خود به نسل‌های امروزی نقش خود را ایفا کنند.
تأثیر شعرای پارسی زبان بر شعرای پشتو زبان
اسیر منگل، شاعر و نویسنده معروف ایالت خیبرپختونخوا در سخنان خود، قدر مشترک رحمن بابا و حافظ شیرازی عشق حقیقی و دوری از اشرافی‌گری و ریاکاری دانست و افزود: از آنجاییکه منطقه ایالت خیبرپختونخوا جزو خراسان بزرگ بوده است، لذا رواج و تأثیر شعرای پارسی زبان بر شعرای پشتو زبان این منطقه کاملا محسوس است.
ثمینه قادر، شاعر معروف پیشاور در این نشست، گفت: رحمن بابا معروف به حافظ شیرازی پشتون‌ها یکی از شاعران برجسته پشتو زبان که تحت تأثیر افکار و اندیشه حافظ شیرازی اشعار خود را سروده است، موجب غنای شعری رحمن بابا شده تا بدان جائیکه ایشان را به عارفی وارسته در زمانه خود نموده و سبب محبوبیت در دل‌های مردم و شهرت ایشان با نام رحمن بابا شده است.
شهاب عزیز، استاد ادبیات پشتو با اشاره به دوران قبل از نفوذ دولت انگلیس بر شبه قاره اظهار کرد: زبان رسمی شبه قاره، فارسی بوده و ایران و پاکستان به عنوان یک ملت دارای زبان و دین مشترک بودند.
وی با معرفی کتاب «رحمن بابا خواجه حافظ کا پیروکار» تألیف جمیل یوسفزیی گفت: در این کتاب به خوبی تأثیر افکار حافظ شیرازی بر اشعار رحمان بابا جمع آوری و نگاشته شده است.
وی با اشاره به اینکه قرآن سرچشمه شعر رحمن بابا و حافظ شیرازی است، بیان کرد: در سراسر دیوان آسمانی این دو عارف والا مقام، عشق حقیقی، خود شناسی، خداشناسی، اخلاق، شیوه زندگی و ... را می‌توان یافت.