«تاتوبوبو تورسونبایوا» در میان بازیگران زن و «سویمانقول چاکماروف» در میان بازیگران مرد قرقیزستان، بیش از دیگران سابقه و شهرت داشتند اما در حال حاضر هیچ‌کدام در قید حیات نیستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی اکو به نقل از خبرگزاری فارس ـ گروه سینما: ۱۷ نوامبر سال ۱۹۴۱ میلادی، گام اول در تاریخ سینمای قرقیزستان به شمار می‌رود. در این تاریخ کمیته سینمای اتحاد شوروی مصوبه‌ای را در خصوص «تأسیس استودیو فیلمبرداری در شهر بیشکک» امضا کرد و در سال ۱۹۴۲ میلادی ساختمان سینمای قرقیزستان بالاخره احداث شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، قرقیزستان به استقلال دست یافت اما سینمای آن رو به افول گذاشت.
در میان بازیگران زن، «تاتوبوبو تورسونبایوا» متولد ۱۲ ژوئیه سال ۱۹۴۴ میلادی شهرت بسیار داشت اما ۲۱ دسامبر سال ۱۹۸۱ میلادی در اوج فعالیت‌های هنری دار فانی را وداع گفت.
اما در میان بازیگران مرد، «سویمانقول چاکماروف» شهرت بسیار دارد. او در تاریخ ۹ نوامبر سال ۱۹۳۹ میلادی در روستای چان تاش استان چوی متولد شد و عضو شورای نقاشان و بازیگران شوروی بود.
چاکماروف در سال ۱۹۶۴ میلادی فارغ التحصیل آکادمی نقاشی در شهر لنینگراد شد. در سال‌های ۱۹۶۷-۱۹۶۴ مدرس نقاشی و ترکیب بندی مدرسه نقاشی فرونزه (بیشکک فعلی) بوده است.
او خیلی دیر وارد سینما و فیلم شد. نخستین فیلمی که در آن بازی کرده فیلم «شلیک در عبور راه کاراش» به کارگردانی بالات شامشی یف بوده است. مهمترین فیلم بعدی که بازیگر اصلی در فیلم بوده فیلم «لیوتوی» محصول سال ۱۹۷۳ میلادی است. فیلم‌هایی همچون «کمیساریای اضطراری»، «آلیه ماکی ایسیک کول» (گل‌های ایسیک کول)، «سیدمایا پولیا» (گلوله هفت) به این بازیگر شهرت گسترده‌ای بخشیده‌اند و در صفوف بزرگ ترین بازیگران فیلم های محلی و جهانی راه یافته است.
در هنگام فیلمبرداری فیلم «مردان بدون زنان» حادثه ناگواری برای او اتفاق افتاد. چاکماروف تمام بدلکاری فیلم را خود انجام می داد و در زمان انجام یکی از بدلکاری‌های سخت روی زمین افتاد. مردم منتظر بودند که الآن او برمی خیزد، لبخند می زند، معذرت خواهی می کند و کارش را ادامه می دهد. ولی سویمانقول از جایش تکان نخورد. جراحت جدی داشت. چند ماه در بیمارستان بستری بود و تا سرحد مرگ پیش رفت. حتی پس از آنکه معالجه شد، دکترها اجازه ندادند چند وقت از جایش حرکت کند. گروه سینما چند ماه منتظر بودند تا چاکماروف بهتر شود و بتواند بار دیگر به حوزه و صنعت فیلم بر گردد.
آنطور که رایزنی فرهنگی ایران در قرقیزستان گفته، چاکماروف تنها بازیگر شوروی سابق است که در جشنواره‌ها ۴ بار دیپلم و جایزه بهترین بازیگر شوروی را دریافت کرده است.
سویمانقول چاکماروف در تاریخ ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۹۲ میلادی در ۵۳ سالگی دیده از جهان فروبست.
آکتان آریم کوبات کارگردان، فیلمنامه‌نویس و بازیگر قرقیزی و استاد آکادمی فیلم ملی قرقیزستان و عضو دائمی آکادمی فیلم اروپا و آکادمی فیلم آسیا و اقیانوسیه است. او به «آکتان عبدالخالق‌اف» هم مشهور است اما شهرت اصلی‌اش به دلیل این است که نخستین فیلم جهانی قرقیزستان پس از استقلال را ساخته.
آریم کوبات که در عین حال بازیگر است؛ فیلمسازی را از اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی با درام ۷۴ دقیقه ای «خانه‌ات کجاست، حزون؟» شروع کرده و فیلم «بش‌کمپیر» (فرزندخوانده) این کارگردان در سال ۱۹۹۸ در جشنواره لوکارنو برنده جایزه یوزپلنگ نقره ای شده است. «فرزندخوانده» اولین فیلم قرقیزی پس از استقلال قرقیزستان است که در جشنواره بین المللی فیلم اوراسیا شرکت کرد و برنده جایزه ویژه این جشنواره شد. این فیلم در چندین جشنواره بین‌المللی مانند جشنواره لوکارنو و جشنواره بین املللی فیلم توکیو حضور داشته و اولین حضور جهانی سینمای قرقیزستان را کلید زده است.
«دزد نور» دیگر فیلم آریم کوبات است که در سال ۲۰۱۰ میلادی در بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن نمایش داده شده است.
«قنطورس» (Centaur) دیگر فیلم او نیز در بخش نمایش های ویژه سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش در آمده است. فیلم «قنطورس» در سال ۲۰۱۸ میلادی در بخش پانورامای جشنواره فیلم برلین روی پرده رفت و دست آخر جایزه CICAE را برد.