انتشار آثار آبای قونانبایف، شاعر و اندیشمند قزاق به زبانهای خارجی، باعث تحسین بینالمللی و ارائه تصویری دقیقتر از فرهنگ قزاقستان به جهان شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی اکو به نقل از ایرنا و به نقل از خبرگزاری کازینفورم قزاقستان در مطلبی به قلم سلطنت سورگانوا نوشت: تقریبا هر کشوری را در دنیای مدرن میتوان با مراجعه به شخصیتهای تاریخی و معروف آن کشور، بازشناخت. این شخصیتها ممکن است سیاستمداران و دولتمردان، رهبران نظامی، ورزشکاران، شاعران و نویسندگان، یا هنرمندان و اهالی فرهنگ باشند. قزاقستان نیز شخصیتهای برجستهای دارد که «آبای»، درخشانترین آنهاست. آبای مانند شکسپیر، گوته و پوشکین، در سطح جهانی شهرت دارد و کتابهایش به زبانهای خارجی ترجمه شده است. بنابراین، میتوانیم بگوییم که آبای نهتنها به فرهنگ و فولکلور قزاق، بلکه به ادبیات جهان نیز کمک کرده است.
قزاقستان امسال یکصد و هفتاد و پنجمین سالگرد تولد آبای را جشن میگیرد که محبوبیتش در این کشور بینظیر است. قزاقها به آبای احترام میگذارند و به او افتخار میکنند. همچنین نام او در سطح دولت نیز گرامی داشته میشود. آثارش در مدارس و دانشگاهها تدریس میشوند و رشته ادبیات قزاق، یک شاخه جداگانه به نام آبایشناسی دارد.
مقالههای فلسفی و شعرهای آبای نیز نهتنها در رسانههای قزاق، بلکه در مجلات کشورهای منتشر میشود. بدین جهت است که کارهای آبای، نقش بهسزایی در برداشت جهان از ادبیات قزاق دارد. اغلب آثار آبای در سال ۱۹۹۵، یعنی در جشن یکصد و پنجاهمین سالگرد او که با کمک یونسکو برگزار شده بود، به زبانهای خارجی به چاپ رسید. در آن زمان، کتاب «آثار و اندیشههای آبای» در ایران و کتاب شعرهای برگزیده از آبای قونانبایف در پاکستان چاپ شد. انتشار کتاب یادشده به زبان فارسی، رویدادی مهم در روابط فرهنگی ایران و قزاقستان به شمار میرفت؛ زیرا تا پیش از آن، هیچ اثری از این شاعر قزاق در ایران چاپ نشده بود. انتشار آن کتاب، همچنین مرهون تلاش آقای رسول اسلامی، سفیر وقت ایران در قزاقستان بود.
کتاب شعرهای برگزیده از آبای قونانبایف هچنین به قلم خالد اقبال یاثر، مترجم معروف پاکستانی، به زبان اردو ترجمه شد. در همان سال، شاهد ترجمه شعرهای برگزیده آبای به زبانهای مغولی در اولانباتور و فرانسوی در پاریس بودیم. ضیا ییلمازر که در سال ۱۹۹۵، معاون رئیس ترکسوی (سازمان بینالمللی فرهنگ ترکی) بود، مقدمهای بر نسخه ترجمه ترکی این کتاب نوشت و انتشار کتاب در ترکیه، با کمک همین سازمان میسر شد.
ترجمه آثار آبای به زبانهای دیگر، در قرن بیست و یکم نیز ادامه یافت. دو کتاب از او در سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۷ به زبان آلمانی منتشر شد و در یکصد و شصت و پنجمین سالگرد آبای در سال ۲۰۱۰ نیز شاهد چاپ کتاب شعر و نثر آبای، کلام تهذیب به زبان آلمانی بودیم که با مقدمهای از سفیر وقت آلمان در قزاقستان همراه بود. کتاب واژهها و شعر اسکندر و مسگوت از آبای در سال ۲۰۰۶ در بلغارستان به چاپ رسید و رونمایی از کتاب آبای قونانبایولی، کلمات نیز در سال ۲۰۱۳ در لهستان انجام شد.
پژوهشگران خارجی از آثار آبای، اندیشمند و شاعر قزاق، استقبال کردهاند و کارهای او را با آثار فاخر در کشورهای خود مقایسه میکنند. از نگاه پژوهشگران، کارهای آبای نهتنها در قزاقستان، بلکه در سطح ادبیات جهان، برجسته است. بنابراین، میتوانیم در مقام نتیجهگیری بگوییم که استقبال از نوآوریهای آبای، سبب ارائه تصویری دقیقتر از خرد و معنویت در کشور قزاقستان به جهان شده است.