اینجا مکانی فرهنگی است که میزبان گنجینههای ویژه متعلق به تمدنهای هزاران ساله آناتولی میباشد. این موزه بینظیر که در سال 1921 به دستور مصطفی کمال آتاترک تاسیس شده، در دو بنای مهم متعلق به دوره عثمانی در آنکارا فعالیت میکند؛ بدستان محمودپاشا و مرکز تجاری قورشونلو.
در این بنا که از بخشهای مختلفی از عصر پارینه سنگی، دوران مس سنگی و عصر برنز و دوران ماقبل تاریخ تشکیل شده، آثاری از دوران هیتیتها تا لیدیاییها، از فریقیها تا اورارتوها و بسیاری از تمدنهای مبتنی بر کلونی به نمایش گذاشته شده است. اشیای متعلق به پادشاهان، نقش و نگارهای ویژه انسانهای عصرهای مختلف و لوحهایی با خط میخی که رویشان مکاتبات رسمی حک شده، حکایت از اتفاقات هزاران سال قبل داشته و موزه تمدنهای آناتولی را به یکی از مهمترین موزههای جهان تبدیل کرده است.
دو اثر مهم در موزه، میز چوبی متعلق به گوردیاس پادشاه فریقی و میزهای دیگر میباشد. گوردیاس پدر میداس پادشاه مشهور فریقی، در سال 720 قبل از میلاد درگذشت و به همراه لوازم شخصیاش دفن شد. مزار گوردیاس در سالهای 1950 کشف شد. میزهایی که از مزار بیرون آورده شده و حائز اهمیت تاریخی هستند در موزه تمدنهای آناتولی نگهداری میشوند.
سمبل آفتابِ تمدن هیتیت نیز در بین مهمترین آثار نگهداری شده در موزه تمدنهای آناتولی قرار دارد. این آثار که متعلق به 4250 سال قبل است در فرهنگ هیتیت، سمبل برکت، طبیعت و آزادی میباشد. از آفتاب هیتیتها نمونههای زیادی تا به امروز رسیده و از این جهت بر اهمیت این دو گنجینه میافزاید.
در موزه تمدنهای آناتولی، لوحهای متعلق به پادشاهان که برای خبررسانی مورد استفاده قرار میگرفته، تحولات قانونی و حقوقی را ثبت میکرده و یا مکاتبات دوستانه بوده نیز در بین آنها وجود دارد. در بین آثار، لوحهایی به چشم میخورد که به خط میخی نوشته شدهاند. ولی یکی از مهمترین این آثار لوح برنز هاتوشا میباشد. این اثر که در ژوئن سال 1986 در حفاریهای بوغازکوی کشف شده و به این موزه انتقال یافت، تنها لوح برنز یافت شده در آناتولی است. متن روی این لوح که قدمت آن به قرن سیزدهم قبل از میلاد میرسد، یکی از قدیمیترین عهدنامههایی است که تا به امروز رسیده است. در این متن که قرارداد انتقال قدرت بین تودالیا امپراطور هیتیت و پسرعمویش کورونتو میباشد، جزئیات انتقال قدرت شهر تارهونتاشا و احکام آن قید شده است. این اثر مهم نشانگر عمق ریشههای تمدن و حقوق در تاریخ آناتولی میباشد.
آثار فرهنگی، نمونههای پر رمز و رازی هستند که سبب درک تمدنها، زندگیها، آداب و سنن و باورهای گذشته میشوند. هر یک از این آثار، یک میراث معنوی بزرگ و آینههایی هستند که آدمی میتواند در آن تاریخ بشریت را به نظاره بنشیند.