تفاهمنامۀ استحکام بخش ساختاری منار مجتمع مصلی هرات، به امضاء رسید.
در حضورداشت داکتر فضل محمود فضلی رئیس عمومی ادارۀ امور ریاست جمهوری اسلامی افغانستان و شماری از اعضای کابینه، تفاهمنامۀ استحکام بخش ساختاری منار مجتمع مصلی هرات قبل از ظهر امروز توسط طاهر زهیر سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ و شهرزاده هیرجی نمایندۀ آغاخان به امضا رسید.
ابتدا داکتر فضل محمود فضلی رئیس عمومی ادارۀ امور در صحبت هایش در این مراسم، گفت که امروز خوشبختانه تفاهمنامۀ استحکام بخش ساختاری منار مجتمع مصلی هرات میان وزارت اطلاعات و فرهنگ و بنیاد انکشافی آغاخان به امضا می رسد که من از نمایندگی از رئیس جمهور و حکومت افغانستان از بنیاد انکشافی آغاخان تشکر می کنم.
رئیس عمومی ادارۀ امور گفت که کمک های تخنیکی بنیاد انکشافی آغاخان با حکومت افغانستان در بخش حفاظت از آبدات تاریخی و احیا آن، از نگاه کمی و کیفی پر ارزش و قابل لمس است. این بنیاد تمام معیارها بین المللی و ارزش حفظ تاریخی را در احیای آثار فرهنگی و تاریخی مدنظر می گیرد.
داکتر فضلی گفت که منارهای مصلی هرات، نمایانگر تاریخ و تمدن عظیم تیموریان است که سبک معماری اسلامی را به جهانیان نشان میدهد. این دورۀ زرین صدراعظمی همانند امیر علی شیر نوایی و ملکه ای مانند گوهرشاد بیگم داشت. میراث غنی آن دوره، بخش مهم تاریخی و فرهنگ ماست.
سپس خانم شهرزاده هیرجی سفیر آغاخان در افغانستان در صحبت هایش، گفت که شبکه انکشافی آغاخان از سال ۲۰۰۴ در هرات فعالیت دارد و حکومت افغانستان را در راستای احیای آبدات تاریخی به شمول قلعۀ اختیارالدین ارگ هرات، مقبرۀ خواجه عبدالله انصاری و کامپلکس مارکیت چهارسوق همکاری می کند. همچنان تلاش دارد که شهر کهنه هرات و ساحات مصلی را در لیست آزمایشی میراث های فرهنگی جهان بگنجاند.
بنیاد فرهنگی آغا خان تا اکنون ۱۴۰ تا ۱۵۰ ساحات باستانی را در افغانستان احیا کرده است و در حال حاضر سهم خویش را در زمینه بازسازی منار پنجم مصلای هرات ایفا می کند که تعهد قوی ما را در راستای حفاظت از میراث های فرهنگی افغانستان نشان میدهد.
طاهر زهیر سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ در این مراسم، ضمن تشکر از توجه رئیس جمهور به آبدات تاریخی کشور، گفت که در شش سال گذشته به تعداد ۱۶۲ آبدۀ تاریخی احیا شده اند و در این زمینه به آگاهی بیشتر، کمپاین و بسیج عمومی نیاز است. وی افزود که در اثر بحران چهل سال گذشته که قاچاق آثار تاریخی به یک شغل مبدل شده، وزارت اطلاعات و فرهنگ در تلاش جلوگیری از این شغل سیاه می باشد.
وی گفت که بنابر هدایت رئیس جمهور، سروی و کار بالای تمام بالاحصارها و آثار تاریخی به ویژه آن عده آثاری که در معرض خطر مواجه اند، آغاز می گردد. وی افزود که حفاظت از مصلی پنجم هرات و سایر آثار تاریخی و تمدنی، مسئولیت و وجیبۀ ماست.
بعداً کبیر عیسی خیل مشاور ارشد و رئیس واحد حقوقی ریاست جمهوری صحبت نموده، گفت که آبدات تاریخی و میراث های فرهنگی، تاریخ و تمدن یک کشور را نشان میدهد و پیام های صلح و آشتی را به نسل های آینده منتقل می سازند.
وی افزود که تحت زعامت رئیس جمهور کشور، تلاش های زیادی در زمینۀ حفاظت از میراث های فرهنگی و احیای آن، صورت گرفته است و این امر در اولویت حکومت قرار دارد.
عیسی خیل از بنیاد فرهنگی آغاخان بخاطر سهم مهم این نهاد در استحکام منار پنجم مصلی هرات و حمایت اش از برنامه های فرهنگی حکومت افغانستان و همچنان از تلاش های ادارۀ یونسکو، قدردانی کرد.
- - - -
د هرات مصلی مجتمع منار د استحکام تفاهم لیک لاسلیک شو
د افغانستان اسلامی جمهوریت د چارو ادارې د لوی رئیس ډاکټر فضل محمود فضلی او د کابینې د یو شمېر غړو په حضور کې د اطلاعاتو فرهنګ وزارت سرپرست طاهر زهیر او د اغاخان استازې شهرزاده هیرجی نن غرمه د هرات مصلی مجتمع منار د استحکام تفاهم لیک په چهار چنار ماڼۍ کې لاسلیک کړ.
په پیل کې د جمهوری ریاست عالی مقام د چارو ادارې لوی رئیس ډاکټر فضل محمود فضلی دغو مراسمو ته په وینا کې وویل، نن له نېکه مرغه د هرات مصلی پنځو منارونو د استحکام لپاره د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت او اغاخان پراختیایی بنسټ ترمنځ تفاهم لیک لاسلیک کېږی.د جمهوررئیس او حکومت په استازیتوب د اغاخان پراختیایی بنسټ د همکاریو مننه کوم.
د چارو ادارې لوی رئیس وویل، د تاریخی ابداتو د ساتنې او بیارغاونې په برخه کې د افغانستان دولت سره د اغاخان پراختیایی بنسټ تخنیکی مرستې له کیفی او کمی پلوه زیاتې او د لمس وړ دی. دوی د لرغونو او تاریخی اثارو او ابداتو په بیارغاونه کې ټول نړیوال معیارونه او د تاریخی ارزښت خوندیتوب په پام کې نیسی.
ښاغلی فضلی وویل،د هرات مصلی منارونه د تیموریانو دورې د عظیم تاریخ او تمدن نښې دی چې د اسلامی تمدن د معمارۍ سبک نړۍ ته وړاندې کوی. دغې زرینې دورې د امیرعلی شېرنوایی غوندې صدراعظم او د ګوهرشاد بېګم غوندې ملکه لرله. د هغې دورې غنی میراث زموږ د کلتور او تاریخ مهمه برخه ده.
ورپسې په افغانستان کې د اغاخان استازې مېرمن شهرزاده هیرجی وویل، د اغاخان انکشافی شبکه له ۲۰۰۴ کال څخه په هرات کې فعالیت لری او د هرات د ارګ اختیارالدین کلا، د خواجه عبدالله انصاری مقبرې او چهارسوق مارکېټ کمپلکس په ګډون د تاریخی ابداتو د بیارغاونې په برخه کې د افغانستان حکومت همکاری کوی. همداراز هڅه کوی د هرات زوړ ښار او مصلی سیمې د نړیوالو فرهنګی میراثونو په ازمایښتی لېست کې شاملې کړی.
د اغاخان فرهنګی بنسټ په افغانستان کې تر اوسه له ۱۴۰ تر ۱۵۰ تاریخی سیمې بیارغاولې دی او اوسمهال د هرات مصلی پنځم منار د بیارغاونې په برخه کې خپل رول ادا کوی چې د افغانستان د فرهنګی میراثونو د ساتنې په برخه کې زموږ پیاوړې ژمنتیا ښیی.
د اطلاعاتو فرهنګ وزارت سرپرست طاهر زهیر د هیواد تاریخی ابداتو ته د جمهوررئیس پاملرنې څخه په مننې وویل، په تېرو شپږو کالو کې ۱۶۲ تاریخې ابدات رغاول شوی او په دې برخه کې لا ډېر پوهاوی، کمپاین او عمومی بسیج ته اړتیا ده. هغه زیاته کړه، د تېر څلوېښت کلن ناورین له امله چې د تاریخی اثارو قاچاق په یوه شغل بدل شوی، اطلاعاتو فرهنګ وزارت په ټول هیواد کې د دغه تور شغل د مخنیوی هڅې کوی.
ښاغلی زهیر وویل، د جمهوررئیس د لارښوونې په اساس به د ټولو بالاحصارونو او تاریخی اثارو په ځانګړی ډول د هغو چې له خطر سره مخ دی سروې او چارې پیل شی. هغه زیاته کړه، د هرات مصلی پنځم منار او نورو ټولو تاریخی او تمدنی اثارو ساتنه زموږ مسوولیت او وجیبه ده.
ورپسې د جمهوری ریاست د حقوقی واحد رئیس او ستر سلاکار کبیر عیسی خېل وویل، تاریخی ابدات او فرهنګی میراثونه د یو هیواد تاریخ او تمدن ښیی او راتلونکو نسلونو ته د سولې او پخلاینې پیغام رسوی.
هغه زیاته کړه، د هیواد د جمهوررئیس تر زعامت لاندې د فرهنګی میراثونو د ساتنې او بیارغاونې په برخه کې زیاتې هڅې شوی او دغه کار د حکومت په لومړیتوبونو کې ځای لری.
ښاغلی عیس خېل د هرات مصلی پنځم منار په استحکام کې د اغاخان فرهنګی بنسټ د مهمې ونډې او د افغانستان حکومت د فرهنګی برنامو د ملاتړ او همداراز د یونسکو ادارې د هڅو مننه وکړه.
- - - -
هرات مصلیسی مجتمعی مناری نینگ ترکیبی بۉلیمینی مستحکملش بۉییچه کېلیشوو امضالندی
افغانستان اسلامی جمهورلیک ریاستی ایشلری بۉییچه عمومی اداره باشلیغی داکتر فضل محمود فضلی و کابینه نینگ ایریم اعضالری حضوریده، هرات مصلیسی مجتمعی مناری نینگ ترکیبی بۉلیمینی مستحکملش بۉییچه کېلیشووگه قۉل قۉییلدی. کېلیشووگه بوگون اېرته لب اخبارات و مدنیت وزیرلیگی سرپرستی طاهر زهیر و آغاخان نماینده سی شهرزاده هیرجی اۉرته سیده قۉل قۉییلدی.
اوشبو مراسمده بیرینچیدن جمهورلیک ریاستی ایشلری بۉیچیه عمومی اداره باشلیغی داکتر فضل محمود فضلی، بختگه موافق بوگون هرات مصلیسی مجتمعی مناری نینگ ترکیبی بۉلیمینی مستحکملش بۉییچه کېلیشووگه اخبارات و مدنیت وزیرلیگی و آغاخان ترقیات ترماغی اۉرته سیده امضاله نیشیدن بغایت خورسند من و مېن جمهور رئیس همده افغانستان حکومتی نماینده لیگیده آغاخان ترقیات ترماغیدن منتدارچیلیک بیلدیره من دېدی.
اداره امور عمومی باشلیغی نینگ سۉزلریگه کۉره، تاریخی آبده لرنی سقلش و اولرنی قیته تیکلش بۉلیمیده آغاخان ترقیات بنیادی نینگ افغانستان حکومتیگه تخنیکی بۉلیمده کۉرستگن یاردملری سان و صفت نقطه نظردن اولکن اهمیتگه اېگه دیر. مذکور بنیاد فرهنگی و تاریخی اثرلر قیته تیکله نیشی اوچون خلق ارا برچه معیارلر و تارخیی ارزشلر سقله نیشینی نظرده توته دی دېدی فضلی جنابلری.
داکتر فضلی نینگ ایتیشیچه، هرات مصلی منارلری تېموریلرنینگ تاریخی، مدنیتی و بویوکلیگینی کۉرسته دی بو اېسه اسلامی معمارلیک سبکینی دنیاگه بیلدیره دی. بو آلتین دورنینگ امیرعلی شیرنوایی کبی باش وزیری همده گوهرشاد بیگم سینگری ملکه سی بۉلگنینی ایتدی او. اۉشه دور بای میراثی تاریخ و مدنیتمیزنینگ اجره لمس مهم بۉلیمی دیر دېب قۉشیمچه قیلدی فضلی جنابلری.
سۉنگ آغاخان بنیادی نینگ افغانستانده گی اېلچیسی شهرزاده هیرجی اۉزی نینگ گپلریده، آغاخان ترقیات ترماغی ۲۰۰۴- ییلدن بېری هراتده فعالیت اېته دی و افغانستان حکومتینی هرات ارگی اختیارالدین قلعه سی قۉشیمچه خواجه عبدالله انصاری مرقدی و چهارسوق کامپلکس مارکیتی کبی تاریخی آبده لرنی قیته قوریش یۉلیده همکارلیک قیلیب کېلگن دېدی. شونینگدېک، او بو بنیاد هرات اېسکی شهری و مصلی منطقه سینی دنیا فرهنگی میراثلری نینگ سینلاولی لیستی گه کیریتیش اوچون اولگوره دی دېگن.
آغاخان فرهنگی بنیادی هنوزگچه افغانستانده گی ۱۴۰دن ۱۵۰ته گچه باستانی ساحه لرنی قیته تیکله گن و حاضرگی کونده هرات مصلاسی ېیشینچی منارینی قیته قوریش تۉغریسیده اۉزی نینگ دېیرلی اولوشینی قۉشگن و بو اېسه افغانستانده گی فرهنگی میراثلرنی سقلش یۉلیده گی کوچلی صداقتیمیزنی کۉرسته دی دېدی خانم هیرجی.
بو مراسمده مملکت اخبارات و مدنیت وزیرلیگی سرپرستی طاهر زهیر، مملکت تاریخی آبده لریگه دایمی اعتبار قره تگنی اوچون جمهور رئیسگه تشکرلیک بیلدیریشدن علاوه، اۉتگن آلتی ییل ایچیده ۱۶۲ ته تاریخی آبده قیته تیکلنگن و بو خصوصیده کۉپراق کمپاین و عمومی بسیج گه احتیاج بارلیگینی تیلگه آلدی. اونینگ سۉزلریگه کۉره، اۉتگن قیرق ییل ایچیده گی بحرانده تاریخی اثرلرنی قاچاق اېتیش بیر ایشگه ایلنگن دیر، اخبارات و مدنیت وزیرلیگی بو ایش اۉنگی آلینیشی اوچون سعی و حرکت اېته دی.
زهیر جنابلری، جمهور رئیس نینگ بویروغی اساسیده برچه بالاحصارلر، تاریخی اثرلر اینیقسه خطرگه یوزمه یوز بۉلیب تورگن اثرلرنی سروی قیلیش ایشی باشلنه دی دېب ایتدی.اونینگ کۉپه یتیرشیچه، هرات بېشینچی مصلیسی و باشقه بوتون تاریخی و مدنی اثرلرنی سقلب اویلش مسوولیت و بورچیمیز حسابلنه دی دېدی.
کېیینچه لیک جمهورلیک ریاستی نینگ مصلحتچیسی همده حقوقی بۉلیم باشلیغی کبیر عیسی خیل گپیریب، تاریخی آبده لر و فرهنگی میراثلر بیر مملکت نینگ مدنیت و تاریخی کۉرسته دی، صلح و تینچلیک پیامینی کېله جک اولادگه اۉتکزه دی دېدی.
مملکت جمهور رئیسی رهبرلیگیده اولکه ده گی ایریم تاریخی و فرهنگی میراثلرنی سقلش تۉغریسیده کۉپدن - کۉپ سعی وحرکت قیلگن و بو ایش اېسه حکومت اوچون بیرینچی اۉرینلی رېجه لر سنه له دی دېیه تیلگه آلدی.
شونینگدېک، او هرات مصلیسی بېشینچی مناری مستحکمه له نیشی اوچون آغاخان فرهنگی بنیادی نینگ قۉشگن فعال حصه سی، افغانستان حکومتی نینگ فرهنگی برنامه لری و یونسکو اداره سی نینگ سعی و حرکتلریدن منتدارچیلیک قیلدی.