استاد غلامحسین امیرخانی
به طور کلی هنر پدیدهای است که به عمق عاطفه و اندیشه انسانها بدون این که نیازی به حاجب و دربان باشد، وارد میشود. امروز جوامع بشری نیاز دارند هر چه بیشتر به همگرایی و هماهنگی با یکدیگر نزدیک شوند و بهترین راه و وسیلهای که میتواند این هدف را نزدیک و محقق کند، پدیده هنر است.
خوشنویسی با ادبیات ما نزدیکی دارد و این دو هنر به صورت دو بال در عرصه تاریخ پرواز کردند تا امروز به ما رسیدند. در واقع زبان، ادبیات، خط و خوشنویسی از نکات مشترکی هستند که در حوزه فرهنگی ایران بزرگ همیشه جایگاه ویژهای داشتهاند و هر کدام از اینها به صورت مکمل و پیوند ریشهای و جوهری در کنار یکدیگر توانستند هم تأثیرگذار باشند و هم در طول تاریخ عامل اندیشه و تجربه باشند. ضمن آن که ذوق زیباییشناسانه انسانی را که نسبت به هنر حساسیت و پذیرش دارد، تأمین میکنند.
مسأله خط و خوشنویسی که زمانی در جنوبشرقی آسیا (در ترکیه امروز و عثمانی آن روز، شمال ایران و کشورهای آسیای میانه) جاری بوده و گستردگیاش به گونهای بوده که برخی از دولتهای آن زمان افتخار میکردند که به زبان فارسی شعر بگویند. ریشه این مسأله از چنین خاطرات تاریخی به خوبی شناخته میشود.
اما امروز شاید تفاوت لهجهای در بیان هنری هنرمندان دنیا وجود داشته باشد. باید گفت این تفاوت لهجه نشانه و شناسنامه ظاهری است و درونمایه این لهجهها در دنیا و عالم هنر یک موضوع واحد است. بنابراین هنر بهترین وسیلهای است که میتواند به نزدیک شدن ملتها، فرهنگها و اندیشهها و برطرف کردن سوءتفاهمهایی که بیشتر در بدفهمیها یا سیاستهای زودگذر در دنیا تولید تلاطم و نگرانی کرده است، کمک کند. البته اگر رویکرد جدیتری نسبت به مسأله هنر در همه دنیا به وجود بیاید. به خصوص در مورد کشور خودمان اگر مسأله هنر واقعا از حاشیه دربیاید و به متن وصل شود میتواند نقش تاریخی خودش را بهتر و مؤثرتر ایفا کند.
هنر خوشنویسی به عنوان یک هنر تاریخی، شناختهشده و مورد توجه تمام کشورهای اکو و همچنین کشورهای غربی است. ما در ارتباطاتی که داشتیم و نمایشگاههایی که در این کشورها برگزار کردیم، متوجه شدیم شناخت آنها از این هنر عمیقتر و جدیتر از ما است.
هنر به عنوان انگارهای که در ذهن همه انسانها کارکرد خودش را دارد اگر متصل به مفهوم شود تأثیرگذاریاش بیشتر است و میتواند در جهانبینی انسانها مؤثر باشد. به این دلیل من فکر میکنم هنر به توجه جدیتری نیاز دارد.
جشنواره خوشنویسی اکو به عنوان مقدمه در 10 کشور جنوب شرقی آسیا برگزار میشود و امیدوارم گستردگی آن شامل همه دنیا شود و هنر ایران در همه زمینههایش بتواند نشاندهنده و معرفیکننده اندیشه تابناک و درخشان فرهنگ ایران باشد که همه ملتها و انسانها را در آغوش پر مهر و پر وسعت خودش میتواند بپذیرد.