برنامۀ کاربردی تلفن همراه فرهنگ متوسط دهخدا توسط مؤسسه لغتنامۀ دهخدا و مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران و با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور منتشر شد. این برنامه که در نخستین جشنواره دانشگاه تهران دیجیتال، در نشست دگرگونی دیجیتال در لغتنامه دهخدا و آموزش زبان فارسی در دهم شهریور ۱۴۰۰ رونمایی شده بود، در وبگاه مؤسسه به صورت رایگان در دسترس علاقهمندان قرار گرفت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی اکو به نقل از میراث مکتوب ؛ اکرم سلطانی رئیس شورای تألیف مؤسسه دهخدا گفت: فرهنگ متوسط دهخدا کتابی است که در راستای تحقق خواسته علامه دهخدا تدوین گردیده است. این اثر به صورت فیزیکی در سال ۱۳۸۵ در دو جلد به چاپ رسید و هم اکنون به عنوان برنامه کاربردی برای سیستم عامل اندروید آماده گردیده است. سلطانی اضافه کرد: این اثر فقط لغت به معنی اخص لغتنامه دهخدا را در بر دارد، بنابراین اعلام جغرافیایی، تاریخی، اطلاعات دایره المعارفی و شواهد حذف شدهاند. همه متن تا آنجایی که امکان داشته ویرایش و مدخلهایی به آن اضافه شده است و دارای ویژگیهایی از قبیل فهرست عناوین، نشانه گذاری در متن، رنگی کردن متن، حاشیه نویسی بر متن، اشتراک گذاری متن انتخابی، پیمایش در متن از طریق فهرست عناوین و صفحه، دسترسی آسان به پاورقیها، تنظیم نمایش اعراب کلمات، جستجوی لفظی در متن و فهرست کتب، دسترسی به تاریخچه جستجو، قابلیت تنظیم فهرست بر اساس عنوان کتاب، جلد، آخرین مطالعه و … است.
وی در پاسخ به سوال اینکه چرا لغتنامه کامل دهخدا در این اپلیکیشن منتشر نشده گفت: بر اساس نیاز متقاضیان بیشتر میخواستیم یک لغتنامهٔ کم حجم آفلاین در دسترس مخاطبان قرار دهیم و البته هماکنون لغتنامۀ کامل دهخدا بر روی وبگاه مؤسسه در دسترس همه علاقهمندان قرار دارد.
رئیس شورای تألیف مؤسسه دهخدا در جواب سوال اینکه اپلیکیشنها و سایتهایی وجود دارند که لغتنامه دهخدا را منتشر کردهاند آیا مورد تأیید شما هستند گفت: خیر، ما به هیچ سایت و شرکتی مجوز استفاده از لغتنامه دهخدا را ندادهایم و بنابراین نه تنها مورد تأیید ما نیستند بلکه حتی پیگیری قانونی را برای استفاده های غیرمجاز حق خود میدانیم. سلطانی در پاسخ سوال اینکه چه ایرادی دارد که همگان بتوانند لغتنامه را منتشر کنند گفت: نخست اینکه لغتنامه دهخدا از طرف علامه دهخدا تقدیم به مردم ایران شده و مؤسسه دهخدا طبق مصوبه مجلس شورای ملی در سال ۱۳۳۴ ناظر بر عرضه صحیح این لغتنامه است بنابراین هیچ سازمانی اجازه بهرهبرداری اقتصادی از این لغتنامه را ندارد و حتی درآمد اندکی که از فروش کتاب و یا عرضه برنامههای مختلف از طرف مؤسسه دهخدا میشود باز صرف توسعه همین لغتنامه و گسترش زبان فارسی میشود. دوم اطلاعاتی که سایتها و برنامههای مختلف استفاده میکنند به دلیل اینکه از هک غیرقانونی لوح فشرده لغتنامه دهخدا است، امکان هر گونه اشتباه در تبدیل آن وجود دارد که بارها نیز به ما گزارش شده است و در نهایت در پاسخ به آنهایی که میگویند از فوت علامه دهخدا سی سال گذشته و الان باید در اختیار همه باشد عرض کنم که خیر چنین نیست در تألیف لغتنامه دهخدا، علاوه بر علامه دهخدا حدود پنجاه مؤلف دیگر مشارکت داشتهاند که هنوز هم تعدادی از این استادان در قید حیات هستند، بنابراین از نظر قانونی این استدلال پذیرفته نیست، مضافاً بر اینکه همان گونه که قبلاً عرض کردم مالکیت لغتنامه دهخدا طبق مصوبه مجلس شورای ملی و وصیت علامه به مؤسسه دهخدا واگذار شده است.
رئیس شورای تألیف مؤسسه دهخدا گفت: ما پذیرای همه استارتآپها و شرکتهای فناور در این زمینه هستیم و قطعاً بزرگترین کتاب لغت فارسی نیازمند عزم ملی برای استفاده صحیح از آن است.
گفتنی است علاقهمندان میتوانند برای دانلود رایگان اپلیکیشین فرهنگ متوسط دهخدا از وبگاه مؤسسه لغتنامۀ دهخدا اقدام کنند.