همایش بین المللی اقبال لاهوری برگزار شد

در بخشی از پیام ممنون حسین رئیس جمهور پاکستان آمده است:"مایه مسرت است که موسسه فرهنگی اکو همایش بین المللی بزرگداشت علامه اقبال، اشعار و فلسفه او را برگزار می کند. اساس شعر اقبال برای چالش هایی که امت اسلامی امروز با آن روبرو شده است، راه حلی فراهم می نماید. لذا می بایست بیش از هر زمان دیگری به تعالیم و فلسفه اقبال روی بیاوریم."

نواز شریف نخست وزیر پاکستان نیز در پیام خود ابراز داشت تفکرات علامه اقبال ویژگی آینده نگری داشت و مبتنی بر اصول وحدت بخش اسلام بود. اینک نیز بلای تروریسم و افراط گرایی را که گریبانگیر فضای سیاسی جوامع اسلامی است را می توان با ترویج پیام اقبال که بر وحدت در کلیه صفوف جوامع ما تاکید دارد از میان برداشت.

در پیام دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که توسط ابراهیم رحیم پور، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه، قرائت شد، آمده است: "اقدام ارزنده موسسه فرهنگی اکو، در برپایی همایش بین المللی بزرگداشت علامه اقبال لاهوری فرصت مغتنمی است تا اندیشمندان و اقبال شناسان ایران و دیگر کشورهای منطقه بار دیگر از افکار و آثار این مصلح معاصر الهام گیرند و به مدد روح وحدت گرای اقبال، چشم انداز نوینی در مسیر اعتلای همگرایی ملل مسلمان ترسیم نمایند. "

نورمحمد جادمانی، سفیر جمهوری اسلامی پاکستان در تهران نیز اظهار داشت: " این همایش بین المللی ، گامی مهم در جهت معرفی تفکر و فلسفه علامه اقبال لاهوری می باشد." وی افزود: "وی در ایران در تمام سطوح دوست داشته می شود. چنانکه رهبری جمهوری اسلامی از علامه اقبال به عنوان ستاره بلند شرق یاد کرده اند." وی اضافه کرد: " اینکه علامه اقبال زبان فارسی را برای انتقال معانی خویش انتخاب کرده است، نشاندهنده علاقه وافر ایشان به ملت ایران بوده است."

افتخار حسین عارف، رییس موسسه فرهنگی اکو نیز در توصیف شخصیت علامه اقبال گفت: " علامه اقبال به به یک جامعه جهانی محدود نمی شود بلکه به کل بشریت تعلق دارد. از او به عنوان یکی از برجسته ترین شاعران در سراسر دنیا خاصه در میان مسلمانان شبه قاره نام برده می شود. در واقع افکار او فراتر از زمان و مکان است." وی افزود:" افکار وی که در آثار انقلابی و شعرهای او پدیدار گردیده در بیداری امت مسلمان، خاصه مسلمانان شبه قاره که همواره توسط دولت های استعمارگر زیاده خواه و سلطه طلب غرب سرکوب شده اند نقش بسزایی داشته است."

محسن مؤمنی‌شریف، رییس حوزه هنری، ضمن خوشامد در خصوص جایگاه علامه اقبال لاهوری در ایران گفت: "در روزگار زندگی اقبال، استعمار انگلیس تلاش وسیعی داشت برای اینکه زبان فارسی را که کلید تفکر حکمت اسلامی بود، در شبه قاره از بین ببرد و در چنین شرایطی اقبال زبان فارسی را برگزید، زیرا زبان فارسی را زبان مشترک تمدن نوین اسلامی می‌دانست." وی ادامه داد: نقش اقبال در بیداری اسلامی جهان اسلام، نقشی غیر قابل انکار است. وی ده ها سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، وقوع آن و آمدن امام خمینی(ره) را مژده داده بود.

دکتر علی اصغر دادبه، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، دیگر سخنران این مراسم بود. وی با بیان اینکه گرایش اقبال به فرهنگ بود، گفت: اقبال توجه ویژه‌ای به فرهنگ ایران داشت. گاه به اقبال ایراد می‌گرفتند که چرا به فارسی شعر می‌گویی؟ اقبال نیز جواب معروفی دارد و می‌گفت که به فارسی به من الهام می‌شود. وی ادامه داد: "انتخاب زبان از سوی کسی که اندیشه‌هایش را می‌خواهد بیان کند، خیلی معنا دارد. او نمی‌توانست فارسی سخن بگوید، اما به این زبان شعر می‌گفت. "

دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دیگر سخنران این مراسم بود. وی ضمن قدردانی از مؤسسه فرهنگی اکو برای برگزاری این همایش، اظهار داشت: "یکی از خصوصیات اقبال، ترکیب دو توانایی عقلی و عاطفی و احساسی است که از او هم یک متفکر ساخته و هم یک شاعر. معمولاً بین این دو جنبه توازن و تعادل کمتر برقرار می‌شود. آنها که بیشتر متفکرند، کمتر شاعرند و بالعکس. اقبال از هر دو حیث مقام بالایی دارد."

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی یادآور شد: "یک جنبه دیگر از شخصیت او ترکیب و پیوند دو جنبه فردی و اجتماعی انسان است. وقتی شما شعر او را می‌خوانید، این شعر هم انسان را به عنوان یک فرد و بنده خدا تا اعلی علیین بالا می‌برد و هم او را به عنوان یک قطره در دریای جامعه گم می‌کند. "

در پایان اقبال صلاح الدین، به نمایندگی از خانواده اقبال و به عنوان میهمان ویژه همایش سخنانی را به زبان فارسی ایراد کرد. وی اظهار داشت:" هدف اقبال این بود که ملت مرده خود را زندگی بخشد، از این رو اسرار خودی را نگاشت." وی افزود: " اقبال عقیده داشت که انسان می تواند جایگاه خود را ترفیع دهد. وی جمود را منافق بودن می نامید و از آن نفرت داشت."

در این مراسم همچنین اساتید اقبال شناس از ایران، پاکستان و هند از جمله نیز به ایراد سخنرانی پرداختند.

• صبح روز یکشنبه 24 خرداد نیز گروهی از اقبال شناسان به همراه میهمانان خارجی همایش در نشست تخصصی اقبال شناسی در محل موسسه فرهنگی اکو گردهم آمدند و ابعاد مختلف اندیشه های فلسفی و ویژگی های ادبی آثار علامه اقبال را مورد بحث و تبادل نظر قراردادند. در این نشست تخصصی مقالات و سخنرانی 14 نفر از اساتید ارائه و مورد گفتگو قرار گرفت.
• دبیرخانه همایش در آینده برگزیده ای از مقالات واصله را در کتاب جداگانه ای به چاپ خواهد رسانید.
• در همایش بزرگداشت علامه اقبال همچنین از کتاب "بال جبرئیل"، ترجمه فارسی منظوم اشعار علامه اقبلال توسط محمد افسر رهبین، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی افغانستان در ایران و کتاب"اقبال که بود و چه گفت"، اثر اقبال شناس ایرانی، محمد بقایی ماکان رونمایی شد. اجرای موسیقایی اشعاری از اقبال توسط یک گروه از افغانستان از دیگر برنامه های جنبی همایش بود.
• شایان ذکر است در فرصت کوتاه اعلام شده حدود 60 مقاله از کشورهای مختلف به دبیرخانه همایش واصل گردید. ازمیان مقالات مذکور 8 مقاله از سوی هیات داوران به عنوان برتر و شایسته تقدیر شناخته شدند که در پایان مراسم نویسندگان مقالات برتر از کشورهای ایران، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و هند معرفی و جوایزی به آنان اهدا گردید.
• میهمانان خارجی همایش اقبال با همکاری حوزه هنری روز سه شنبه 28 خرداد با سفر به اصفهان با گروهی از اقبال دوستان این شهر از جمله آقای رسول زرگرپور استاندار اصفهان دیدار نمودند. استاندار اصفهان در دیدار با میهمانان همایش از برنامه های آتی در این استان از جمله ایجاد کرسی اقبال شناسی و نیز افتتاح بخش زبان اردو در دانشگاه اصفهان خبر داد.